Θάρρος: Το κλειδί στις διανοητικές ικανότητες των πρωταθλητών τένις

Υπάρχει μια πνευματική ικανότητα για την οποία σπάνια γίνεται αναφορά, στα πλαίσια της προσπάθειας βελτίωσης του διανοητικού μέρους(mental strength) του παιχνιδιού σου, η οποία όμως είναι και η πιο σημαντική, αν το ζητούμενο είναι να γίνεις ένας πετυχημένος παίκτης του τένις.
Στα πλαίσια της αναζήτηση λύσεων στις ψυχολογικές προκλήσεις που τίθενται σε ένα αγώνα τένις, θα πέσεις επάνω στον όρο αυτοσυγκέντρωση, έλεγχος της σκέψης, οραματισμός, τεχνικές αναπνοών, υιοθέτηση ρουτινών κτλ.

Το μεγαλύτερο όμως εμπόδιο στην επίτευξη της καλύτερης δυνατής απόδοσής σου είναι ο φόβος.




Υπάρχουν πολλών ειδών φόβοι που εμφανίζονται πριν ή κατά την διάρκεια του παιχνιδιού:

• Ο φόβος της ήττας
• Ο φόβος της ντροπής ή αμηχανίας που προκαλεί η ήττα από κάποιον θεωρητικά υποδεέστερο αντίπαλο
• Ο φόβος της απογοήτευσης των προσδοκιών του εαυτού σου , του γονέα, του προπονητή σου ή και κάποιου άλλου
• Ο φόβος της επιτυχίας
• Ο φόβος της ανάληψης της ευθύνης
• Ο φόβος της απώλειας μιας εύκολης μπαλιάς
• Ο φόβος μήπως χαθεί η ευκαιρία να κλείσεις το σετ, το ματς ή να κερδίσεις το τουρνουά.
• Ο φόβος της απώλειας βαθμών στην κατάταξη
• Ο φόβος μήπως δεν έχεις καλή φυσική κατάσταση με αποτέλεσμα να μικραίνεις την διάρκεια των πόντων.
• Ο φόβος του διπλού λάθους στο σερβίς
• Ο φόβος των βολέ
• Ο φόβος του καρφιού(smash)
• Ο φόβος του να χτυπήσεις κοντά στις γραμμές , ο φόβος να στείλεις την μπάλα βαθιά για να μην την στείλεις άουτ.(φόβος της ήττας)
• Ο φόβος της επίκρισης (επειδή έχασες μια μπαλιά ,όχι το ματς)
• Ο φόβος της τιμωρίας (κυρίως από τους γονείς)
• Ο φόβος μήπως δεν μπορείς να παίξεις στα πλαίσια των δυνατοτήτων σου.
• Ο φόβος της κακής απόδοσης

Πως όμως αντιμετωπίζονται αυτοί οι φόβοι; Με θάρρος………..


Το θάρρος είναι το κρυφό πνευματικό προσόν κάθε πετυχημένου παίκτη του τένις (και όχι μόνο). Το θάρρος σπάνια αναφέρεται, όταν έχουμε να κάνουμε με αθλητική ψυχολογία ,ωστόσο είναι το στοιχείο που διαχωρίζει τους νικητές από τους χαμένους.

Πως ο φόβος επηρεάζει το παιχνίδι σου

Αναμφίβολα έχεις βρει τουλάχιστον ένα φόβο που συγκαταλέγεται στην παραπάνω λίστα και πιθανότατα θα έχεις αντιληφθεί ότι ο φόβος αυτός σε εμποδίζει από το να κάνεις κάτι συγκεκριμένο.
Ο φόβος του βολέ και του smash σε εμποδίζει να ανέβεις στο φιλέ.O φόβος μήπως χάσεις από κάποιο παίκτη θεωρητικά υποδεέστερο( η με πιο χαμηλή κατάταξη) σε εμποδίζει από το να παίξεις επιθετικά και να εκμεταλλευτείς τις ευκαιρίες που σου παρουσιάζονται. Έτσι παίζεις με πιο ασφαλή τρόπο και ελπίζεις ότι θα κάνει πρώτος λάθη ο αντίπαλος σου έτσι ώστε να χάσει μόνος του. Ο φόβος μήπως επικριθείς για ένα λάθος, σε εμποδίζει να παίξεις παίρνοντας λελογισμένα ρίσκα. Κάθε ρίσκο να χάσεις μία μπαλιά αποτελεί την ίδια στιγμή και ρίσκο επίκρισης.
Μπορείς να ανατρέξεις στην παραπάνω λίστα και να διαπιστώσεις ποιος φόβος σε εμποδίζει να κάνεις τι. Ο φόβος αυτός θα σε αποτρέψει από το να κάνεις κάτι που είναι απαραίτητο για να παίξεις καλύτερο τένις και να νικήσεις, σε μακροπρόθεσμη βάση, περισσότερους αγώνες.
Σε εμποδίζει να αξιοποιήσεις τις δυνατότητες σου στο μέγιστο. Αν για παράδειγμα δεν ανεβαίνεις στο φιλέ αρκετά, δεν θα αναπτύξεις ποτέ ένα κάλο βολέ ή smash.Θα είναι για πάντα η αδυναμία σου. Αν φοβάσαι να παίξεις κοντά στις γραμμές, ποτέ δεν θα αναπτύξεις την ακρίβεια στα χτυπήματα σου, που χρειάζονται για να νικήσεις υψηλής ποιότητας παίκτες. Τα χτυπήματά σου θα είναι εύκολα και οι αντίπαλοι σου, δεν θα βρεθούν ποτέ σε δύσκολη θέση, αφού δεν θα μπορείς να «ανοίξεις» το γήπεδο και να τους τρέξεις περισσότερο.
Αν φοβάσαι μήπως κάνεις διπλό λάθος στο σερβίς σου, το 2ο σου σερβίς θα είναι ένα φτωχό χτύπημα χωρίς ταχύτητα και θα αποτελεί εύκολο στόχο για επίθεση. Έτσι δεν θα έχεις τη δυνατότητα να εμποδίσεις επιθέσεις στο 2ο σερβίς ούτε να ξεκινήσεις τον πόντο με πλεονέκτημα χάρη σε ένα γρήγορο και ακριβή σερβίς που θα προκαλέσει ένα κοντό χτύπημα του αντιπάλου.
Η λίστα μπορεί να συνεχιστεί και άλλο και όπως διαφαίνεται το κύριο εμπόδιο για την βελτίωση ενός παίκτη, έτσι ώστε να αξιοποιήσει τη δυναμική του στο έπακρο είναι ο φόβος.
Για να ξεπεράσεις το φόβο σου πρέπει απλά να είσαι γενναίος. Αυτό σημαίνει να είσαι πρόθυμος να κάνεις το απαραίτητο παρά την ύπαρξη αυτού του συναισθήματος.

Οι θαρραλέοι παίκτες δεν είναι άφοβοι. Αντιθέτως, αισθάνονται τον ίδιο φόβο που αισθάνεται ο καθένας από εμάς, ωστόσο αυτοί είναι διατεθειμένοι να τον αντιμετωπίσουν κατάματα. Αν ο φόβος τους λέει να μην σερβίρουν με επιθετικό τρόπο στην 2η τους προσπάθεια, επειδή υπάρχει κίνδυνος διπλού λάθους, αυτοί παρόλα αυτά το κάνουν... Εκτελούν ένα ταχύ και επιθετικό σερβίς.
Βέβαια, εννοείται ότι υποπίπτουν κάποιες φορές σε double fault , αλλά επίσης εκμαιεύουν «φτωχές» επιστροφές και αποτρέπουν πολλές επιθέσεις. Εκτελώντας ένα καλό δεύτερο σερβίς με περιστασιακά διπλά λάθη σε μακροπρόθεσμη βάση ο παίκτης του τένις θέτει τις βάσεις αναγωγής του παιχνιδιού του σε άλλο επίπεδο.

Τα στατιστικά των κορυφαίων επαγγελματιών της ΑΤΡ αποδεικνύουν ότι ο μέσος όρος του ποσοστού του 2ου σερβίς είναι περίπου 90%.Οι επαγγελματίες τενίστες έχουν τόσο καλό έλεγχο της κίνησης του σέρβις που θα μπορούσαν εύκολα να σερβίρουν με πολύ καλύτερα ποσοστά αν το ήθελαν. Θα μπορούσαν να «εξαφανίσουν» τα διπλά λάθη από το παιχνίδι τους. Αλλά τότε θα έπρεπε να σερβίρουν με πιο μικρές ταχύτητες, κάτι που θα επέτρεπε τους αντιπάλους να επιτεθούν περισσότερο και ποτέ δεν θα εκμαίευαν μια εύκολη επιστροφή από τον αντίπαλο.

Οπότε η μακροπρόθεσμη στρατηγική του να εκτελείς πιο γρήγορα 2α σερβίς αποδεχόμενος τα όποια περιστασιακά διπλά λάθη είναι η καλύτερη επιλογή. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι παίκτες πρέπει να δώσουν μάχη απέναντι στο φόβο του διπλού λάθους. Ξέρουν ότι υπάρχει 10% πιθανότητα να κάνουν λάθος, αλλά παρόλα αυτά βαδίζουν ενάντια σ’αυτό το φόβο, γιατί είναι ενήμεροι για το μακροπρόθεσμο (και στατιστικά) πλεονέκτημα του να εκτελείς επιθετικά 2α σερβίς.

Χρησιμοποίησα το παράδειγμα του φόβου απώλειας του 2ου σερβίς, γιατί είναι πιο εύκολο να δείξεις με στατιστική ανάλυση πως αυτός ο φόβος πραγματικά πληγώνει το παιχνίδι σου. Η αλήθεια όμως είναι ότι το ίδιο ισχύει για όλους τους φόβους της παραπάνω λίστας και οποιουδήποτε άλλου φόβου έρθει στην επιφάνεια κατά την διάρκεια του παιχνιδιού. Δεν μπορώ να σκεφτώ κανένα φόβο που να μπορεί να σε κάνει καλύτερο παίκτη και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να τον ακούσεις.

Αντιθέτως πρέπει να αντιτεθείς στους φόβους σου με θάρρος και αποφασιστικότητα με την επίγνωση ότι ο φόβος αυτός σε εμποδίζει να παίξεις το καλύτερο σου τένις.
Εννοείται ότι θα κάνεις περισσότερα λάθη όταν θα αρχίσεις να αντιμετωπίζεις τον φόβο σου και αυτό γιατί το 2ο σου σερβίς, για παράδειγμα, δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα κάτω από τις καινούριες συνθήκες. Επίσης θα είσαι επηρεασμένος περισσότερο από το φόβο, δεν θα είσαι σε θέση να συγκεντρωθείς και το σώμα σου ίσως βρίσκεται σε υπερένταση.
Το κλειδί όμως είναι να συνεχίζεις να μάχεσαι ενάντια στο φόβο σου . Να τον αντιμετωπίζεις με θάρρος ξανά και ξανά. Και τότε είναι που επέρχονται δραστικές αλλαγές:
Δεν θα επηρεάζεσαι τόσο πια από τον φόβο σου .Το σώμα σου δεν θα είναι τόσο τεταμένο ,θα είσαι σε θέση να ηρεμείς το μυαλό σου καλύτερα και τα χτυπήματα σου καθώς και οι αποφάσεις σου μακροπρόθεσμα θα βελτιωθούν.
Αρχίζεις και σερβίρεις καλύτερα. ‘Η χτυπάς με ακρίβεια κοντά στις γραμμές .Ή εκτελείς καλύτερα βολέ. Ή βελτιώνεσαι με κάποιον άλλο τρόπο.
Τότε είναι που πρέπει να κοιτάξεις πίσω στην πορεία σου και να δεις ότι η απόφαση- κλειδί να προχωρήσεις παρά τους φόβους σου, να κάνεις αυτό που πρέπει παρά την ύπαρξη τους, ήταν αυτή που σε έφερε σε αυτό το σημείο μεγάλης βελτίωσης.
Το θάρρος λοιπόν μπορεί να επιφέρει αλματώδη πρόοδο στο παιχνίδι σου. Όταν καταλάβεις ότι ο φόβος είναι μόνιμα, ο μεγαλύτερος σου εχθρός , πρέπει να γίνεις ιδιαίτερα προσεχτικός αναφορικά με τον εσωτερικό σου διάλογο και να ελέγξεις αν είναι παρών κάποιος φόβος που σε εμποδίζει να αναπτύξεις τον τρόπο παιχνιδιού σου.


Πώς να αποκαλύψεις τους υποσυνείδητους φόβους σου

Το κύριο πρόβλημα με τον φόβο είναι ότι συχνά είναι υποσυνείδητος. Δεν πραγματοποιείται πάντα εσωτερικός διάλογος, διάχυτος με το συναίσθημα του φόβου. Είναι απλά μια αίσθηση που έχεις. Και αυτή η αίσθηση σε εμποδίζει να κάνεις κάτι. Ανακάλυψε τι σε εμποδίζει αυτός ο φόβος να κάνεις(ίσως π.χ σε εμποδίζει να ανέβεις στο φιλέ) και θα είσαι σε θέση να αποκαλύψεις τον φόβο σου.
Όταν ο φόβος είναι συνειδητός μπορείς να τον διαχειριστείς. Αν παραμένει υποσυνείδητος, θα συνεχίζει και να σε ελέγχει.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό να εξετάσεις τον εαυτό σου, κοιτώντας βαθιά και με ειλικρίνεια στο μυαλό σου για να δεις τι είδους φόβος πιθανότατα υπάρχει εκεί.
Όταν τον/τους αποκαλύψεις, εναντιώσου με όλο το θάρρος που μπορείς να συγκεντρώσεις. Χωρίς αμφιβολία, θα φτάσεις μακροπρόθεσμα σε νέα επίπεδα παιχνιδιού .

Πως εγώ χειρίστηκα τους φόβους μου

Θα κλείσω το άρθρο μου με το πώς έμαθα για όλα αυτά, πριν πολλά χρόνια. Όταν συμμετείχα σε τουρνουά, συνήθως έπαιζα απέναντι σε καλούς παίκτες, που μπορούσαν εύκολα να επιτεθούν στο 2ο μου σερβίς. Στην αρχή ο φόβος μου μήπως χάσω το 2ο σερβίς ήταν υποσυνείδητος- δεν ήξερα ότι φοβόμουν. Απλά σέρβιρα με ασφάλεια. Και συνέχιζα να χάνω πόντους στα δεύτερα μου σερβίς.
Όταν διαπίστωσα αυτό το μοτίβο, είδα ότι έπρεπε να αρχίσω να σερβίρω καλύτερα. Την ίδια στιγμή διαπίστωσα ότι φοβόμουν επίσης να σερβίρω ταχύτερα. Δεν εμπιστευόμουν το σερβίς και δεν ήθελα να δώσω ένα φθηνό πόντο στον αντίπαλο.
Αλλά αν δεν άλλαζα τίποτα θα συνέχιζα να χάνω. Ήξερα ότι μπορούσα να νικήσω αυτούς τους παίκτες αν δεν συνέχιζα να εκτελώ εύκολα 2α σερβίς.
Το να πάρω την απόφαση ήταν το εύκολο κομμάτι, γιατί, αν και θεωρητικά ήξερα τι έπρεπε να κάνω , ο φόβος ήταν ακόμα παρών.
Το θάρρος να εναντιωθείς στους φόβους σου, μοιάζει περισσότερο σαν να εξαναγκάζεις τον εαυτό σου να κάνει κάτι που στην πραγματικότητα δεν θέλει. Μα πρέπει να πιστέψεις ότι πρέπει να το κάνεις.
Πρέπει να πάς στη δουλειά για να κερδίσεις λεφτά για να μπορέσεις να ζήσεις, αν και μερικές φορές αισθάνεσαι σαν να πιέζεις τον εαυτό σου να το κάνει.
Το θάρρος είναι κάτι παρόμοιο. Συνίσταται στο να πιέζεις τον εαυτό σου να ενεργήσει με τρόπο που διανοητικά ξέρεις ότι είναι το σωστό, παρά την αίσθηση της αντίστασης που προκύπτει από το συναίσθημα του φόβου.
Έτσι λοιπόν πίεσα τον εαυτό μου να εκτελέσει πιο δυνατά και επιθετικά 2α σερβίς παρά το φόβο της απώλειας τους. Έχασα μερικά, άλλα είδα καθαρά ότι οι αντίπαλοι μου δεν ήταν σε θέση να επιτεθούν το 2ο μου σερβίς όταν αυτό πήγαινε μέσα. Αυτό με ενθάρρυνε ακόμα περισσότερο να σερβίρω έτσι. Σε λίγους μήνες το 2ο μου σερβίς εξελίχθηκε σε ένα πολύ καλό χτύπημα.
Σκέφτηκα σχετικά με το τι συνέβη όταν αποκάλυψα τον φόβο μου, πως έγινα ενήμερος γι’ αυτόν , πως συνειδητοποίησα τις αρνητικές του επιπτώσεις( το να χάνω παιχνίδια) και πως το κλειδί για βελτίωση ήταν το θάρρος για να αντιμετωπίσω αυτό τον φόβο. Τότε έγινα όλο και πιο ενήμερος για τους φόβους μου και πραγματικά τους κήρυξα τον πόλεμο. Είδα ότι όλοι αυτοί οι φόβοι εμπόδιζαν την πραγμάτωση αυτών που ήθελα, το να κερδίσω δηλαδή αγώνες και τουρνουά.
Από τη στιγμή που συνειδητοποιούσα ένα φόβο μου, έκανα το αντίθετο από αυτό που μου υπαγόρευε:
«Μην εκτελείς γρήγορα 2α σερβίς, θα υποπέσεις σε διπλό λάθος» Σέρβιρα πολύ γρήγορα και επιθετικά.
«Μην κατεβαίνεις στο φιλέ, θα ντροπιαστείς με τα φτωχά σου βολέ.»Κατέβαινα συνεχώς στο βολέ.
«Μην παίζεις επιθετικά απέναντι σε παίκτες χαμηλής κατάταξης. Τι θα γίνει αν αποτύχεις και χάσεις από αυτούς» Πήγαινα και έπαιζα επιθετικό τένις.
(Παρεμπιπτόντως , είδα ότι μπορούσα κυριολεκτικά να σφυροκοπήσω χαμηλών ικανοτήτων παίκτες μέσα σε 40 λεπτά. Ενώ στην αρχή του παιχνιδιού ίσως να είχαν κάποιες ελπίδες να χαμηλώσω το επίπεδο της απόδοσης μου στα μέτρα τους και να παίξω με ασφάλεια, σύντομα βρέθηκαν κάτω από συνεχή και επίμονη επίθεση να χάνουν 5:1 στα games. Τότε οι περισσότεροι από αυτούς "έριχναν λευκή πετσέτα" και το παιχνίδι τελείωνε ακόμα πιο γρήγορα.)
«Πρόσεχε με αυτό το εύκολο χτύπημα. Δεν θες να χάσεις τέτοια ευκαιρία» . Επιτιθόμουν στοχεύοντας κοντά στις γραμμές.
Η καθολική μου συμπεριφορά απέναντι στους φόβους μου ήταν : «Ποιος είσαι εσύ που θα μου πεις τι να κάνω. Θα κάνω αυτό που θέλω εγώ.»

Ήμουν σαν ένα επαναστατικός έφηβος που έκανε ακριβώς το αντίθετο από αυτό που του έλεγαν οι γονείς του. Στις υπόλοιπες εκφάνσεις, βέβαια, της εφηβικής μου ζωής δεν συμπεριφερόμουν έτσι ; ) . Συμπεριφερόμουν με αυτό το τρόπο μόνο όταν ο φόβος, σε ένα αγώνα τένις, μου έλεγε τι να κάνω ή τι να μην κάνω. Έμπαινα λοιπόν να κάνω το ακριβώς αντίθετο. Αυτό απαιτούσε θάρρος, και το θάρρος αυτό πριμοδοτήθηκε από την διαπίστωση του πόσο γρήγορα βελτιωνόμουν, ακολουθώντας αυτή την τακτική.
Οι φόβοι μου τώρα είχαν 2 αντίπαλους: το Θάρρος και τη λογική μου ,που μπορούσε να αναγνωρίσει όλες τις θετικές επιπτώσεις του να αντιτίθεμαι στον εκάστοτε φόβο μου. Οι φόβοι πλέον δεν είχαν καμιά πιθανότητα….; )

Επίλογος

Ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι να σας βοηθήσει να κατανοήσετε το ότι υπάρχουν πολλοί φόβοι που αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξή σας. Δεν θα τους νικήσετε με κλασικές τεχνικές αθλητικής ψυχολογίας ,όπως η αυτοσυγκέντρωση , ο αυτοέλεγχος κτλ.
Θα τους νικήσετε μόνο με θάρρος.
Ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι επίσης να ερεθίσει την λογική σας για να διαπιστώσετε διανοητικά ότι ο φόβος σας εμποδίζει να αξιοποιήσετε το δυναμικό σας και να παίξετε το καλύτερό σας τένις.
Η λογική και το θάρρος θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε τους φόβους σας.Είναι πια δύο εναντίον ενός. Δεν γίνεται να χάσετε….


Πηγή: http://www.tennismindgame.com/